Zacznijmy od jednego ważnego zastrzeżenia to nie było jedyne zwycięskie polskie powstanie, to nie było jedyne powstanie w Wielkopolsce. To nie było nawet jedyne zwycięskie Powstanie Wielkopolskie. Ale…
Sam czyn powstańczy był naprawdę imponujący. Nie tylko dlatego, że skończony zwycięstwem. Również, a może przede wszystkim dlatego, że przygotowany. Bez tradycyjnego, polskiego „poszli nasi w bój bez broni”.
Powstanie Wielkopolskie jest skrajnie wręcz odmienne od polskiej tradycji rzucania się z szablą na czołgi, jest wspaniałym dowodem dojrzałości Wielkopolan, jest wreszcie elementem naszej lokalnej tożsamości.
Gdzie można znaleźć miejsca upamiętnienia Powstania?
Ostrów Wielkopolski
1. Przy ul. Wrocławskiej, obok gmachu dyrekcji fabryki „Wagon” (dawniej Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego im. Powstańców Wielkopolskich), znajduje się pomnik w formie odcinka ściany o uskokowej linii, obłożonej płytkami ze szlachetnego kamienia i poprzedzonej szerokimi schodami (proj. Tadeusz Kraska). Na jego środkowej części umieszczono wizerunek orła i wypukły napis: 1918 1919 Powstańcom Wielkopolskim w 65 rocznicę, a niżej podpis: Pracownicy ZNTK i żołnierze garnizonu ostrowskiego. Przed ścianą ustawiono niesymetrycznie maszt flagowy. Pomnik został odsłonięty 12 X 1983 r., a 24 IX 2004 r. przekazany miastu.
2. W ścianę domu parafialnego przy konkatedrze (ul. Ledóchowskiego 4) wmurowana jest tablica kamienna, ufundowana w 1972 r. przez byłych członków Towarzystwa Tomasza Zana. Dom ten był ośrodkiem życia polskiego w czasie zaborów, tu 10 XI 1918 r. utworzono Radę Ludową i pierwszy w Wielkopolsce pułk powstańczy, stąd w noc sylwestrową 1918 r. wyruszyli powstańcy, by wyzwolić miasto.
3. Na domu przy ul. Ledóchowskiego 6, na jego wschodniej ścianie od strony al. Powstańców Wielkopolskich, 10 XI 1988 r. odsłonięto metalową tablicę (proj. Franciszek Przybylski). Upamiętnia ona istnienie niegdyś w tym domu kolejno konwiktu arcybiskupiego, placówki Towarzystwa Tomasza Zana, kwatery gońców w powstaniu wielkopolskim, a potem siedziby hufca harcerskiego. Po bokach tablicy umieszczono oddzielnie wizerunki orła w koronie i lilijki harcerskiej.
